Jak uwzględnia się płatności w ramach wyrównania emerytur?

Zgodnie z nowym prawem rozwodowym od 1.9.2009 prawa do świadczeń z wszystkich systemów emerytalnych są dzielone już w momencie rozwodu. "Każdy dostaje połowę wszystkiego." W pierwszej kolejności każde prawo jest dzielone w ramach danego systemu emerytalnego (podział wewnętrzny) lub w wyjątkowych przypadkach przenoszone o równej wartości do innego ubezpieczyciela na rzecz osoby uprawnionej do wyrównania (podział zewnętrzny). W obu przypadkach płatności są wolne od podatku zarówno dla osoby zobowiązanej do wyrównania, jak i dla osoby uprawnionej do wyrównania (§ 3 Nr. 55a i Nr. 55b EStG).

Istnieje również wyrównanie emerytury na podstawie prawa zobowiązań: Osoba zobowiązana do wyrównania otrzymuje dochody w pełnej wysokości, ale jest zobowiązana do przekazania części z nich osobie uprawnionej do wyrównania.

• Osoba zobowiązana do wyrównania może odliczyć płatności w ramach wyrównania emerytury jako wydatki specjalne (zgodnie z § 10 ust. 1a Nr. 4 EStG 2015) w zakresie, w jakim dochody będące podstawą płatności wyrównawczych podlegają opodatkowaniu. Jeśli dochody będące podstawą są zwolnione z podatku, odliczenie wydatków specjalnych nie jest możliwe.
• Osoba uprawniona do wyrównania musi opodatkować otrzymane płatności wyrównawcze jako "inne dochody" (zgodnie z § 22 Nr. 1a EStG 2015), o ile mogą one zostać odliczone jako wydatki specjalne przez osobę zobowiązaną do wyrównania. Obowiązuje tu zasada ścisłej korespondencji. Nie ma znaczenia, czy miały one faktyczny wpływ podatkowy na osobę zobowiązaną do wyrównania. Przy obliczaniu dochodów należy odliczyć ryczałt na koszty uzyskania przychodu w wysokości 102 EUR.

Często w umowie małżeńskiej lub w umowie notarialnej ustala się, że w przypadku rozwodu wyrównanie emerytury ma być wykluczone, a w zamian żona otrzymuje płatność wyrównawczą, np. kwotę pieniężną, odprawę, polisę na życie itp. Takie płatności wyrównawcze są często uzgadniane dopiero w trakcie postępowania rozwodowego w celu zaspokojenia roszczeń emerytalnych.

Zgodnie z wcześniejszym stanem prawnym prywatne płatności na wyłączenie wyrównania emerytury nie były odliczane jako wydatki specjalne przez małżonka zobowiązanego do wyrównania. W zamian małżonek uprawniony do wyrównania nie musiał opodatkowywać otrzymanej płatności jako "inne dochody".

Od 2015 r. płatności w celu uniknięcia wyrównania emerytury - podobnie jak wyrównanie emerytury na podstawie prawa zobowiązań - mogą być również odliczane jako wydatki specjalne przez osobę zobowiązaną do zapłaty, podczas gdy osoba uprawniona do wyrównania musi opodatkować dochody jako inne dochody (§ 10 ust. 1a Nr. 3 i § 22 Nr. 1a EStG 2015).