Co zalicza się do zysku ze sprzedaży?

Do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się również zysk ze sprzedaży całego przedsiębiorstwa, części przedsiębiorstwa (filia, oddział) lub udziału we współpracy. Za sprzedaż uważa się również likwidację przedsiębiorstwa. Dotyczy to również tzw. udziałów w spółce kapitałowej, które powstają, gdy przedsiębiorca wnosi swoje przedsiębiorstwo, część przedsiębiorstwa lub udział we współpracy jako wkład niepieniężny do spółki kapitałowej i otrzymuje w zamian udziały w spółce poniżej wartości rynkowej (§ 21 UmwStG).

Osoby sprzedające swoje przedsiębiorstwo lub udział we współpracy mogą skorzystać z dwóch ważnych ulg podatkowych:

• Kwota wolna od podatku od sprzedaży: Zysk ze sprzedaży jest wolny od podatku do kwoty 45.000 Euro. Kwota ta zmniejsza się jednak, jeśli zysk ze sprzedaży przekracza 136.000 Euro, o kwotę przekroczenia. Kwota wolna od podatku od sprzedaży przestaje obowiązywać przy zysku ze sprzedaży wynoszącym 181.000 Euro (§ 16 ust. 4 EStG).
• Obniżona stawka podatkowa: Pozostały po odliczeniu kwoty wolnej zysk ze sprzedaży jest objęty ulgą zgodnie z zasadą pięcioletnią. Na wniosek może być również opodatkowany obniżoną stawką podatkową, wynoszącą 56% średniej stawki podatkowej i co najmniej 14% (§ 34 ust. 3 EStG).

Kwota wolna od podatku od sprzedaży i obniżona stawka podatkowa są przyznawane tylko pod pewnymi warunkami:

• Muszą Państwo ukończyć 55 lat lub być trwale niezdolni do pracy w rozumieniu prawa ubezpieczeń społecznych.
• Ulgi można skorzystać tylko raz w życiu: kwota wolna od podatku od sprzedaży od 1996 roku, obniżona stawka podatkowa od 2001 roku.
• Muszą Państwo złożyć wniosek o ulgi.

W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa przed ukończeniem 55 lat, bez trwałej niezdolności do pracy, stosuje się tylko zasadę pięcioletnią. Ta zasada nie przynosi jednak oszczędności podatkowych, jeśli bieżące dochody są już opodatkowane najwyższą stawką podatkową.

W przypadku sprzedaży udziału we współpracy przysługuje Państwu również pełna kwota wolna od podatku od sprzedaży, a nie tylko proporcjonalna. Jeśli jednak sprzedają Państwo tylko część swojego udziału we współpracy, zysk ze sprzedaży zalicza się do bieżących dochodów i wówczas nie mają zastosowania ani kwota wolna od podatku od sprzedaży, ani obniżona stawka podatkowa, ani zasada pięcioletnia (§ 18 ust. 3 w zw. z § 16 ust. 1 zdanie 2 EStG).

Do potwierdzenia trwałej niezdolności do pracy zazwyczaj wystarcza decyzja organu rentowego lub zaświadczenie lekarskie. Może to również nastąpić za pośrednictwem prywatnego towarzystwa ubezpieczeniowego, jeśli jego warunki spełniają określony próg niezdolności do pracy. Stwierdzono jednak, że istnieją również inne możliwości potwierdzenia trwałej niezdolności do pracy (wyrok BFH z dnia 14.12.2022, X R 10/21).